We zijn in Nederland graag goed bezig voor het klimaat, iedereen wil graag een steentje bijdragen om klimaatverandering binnen de perken te houden. Groene stroom is iets wat veel mensen als een mooie stap in de goede richting zien. Je kunt hier ook bijna niet omheen; in zo’n beetje iedere winkelstraat wordt je wel benaderd om bij de zoveelste leverancier van groene stroom een contract af te sluiten.
Het is populair, deze stroom van wind, water en zon. Het is zelfs zo populair dat er in Nederland niet genoeg groene stroom wordt opgewekt om iedere groene consument te voorzien. Hoe komt iedereen dan toch aan zijn groene stroom, en is die dan wel echt groen? Energiebedrijven kunnen zogenaamde ‘groencertificaten’ (officiële naam Garantie van Oorsprong) in het buitenland kopen en hiermee hun in de gas- of kolencentrale opgewekte stroom ‘groenwassen’. Dit systeem van certificaten is een door de Europese Unie opgezet systeem dat garandeert dat groene stroom ook echt groen is. Als een Nederlands energiebedrijf bijvoorbeeld een groencertificaat koopt van een Spaans zonnepark mag die natuurlijk niet nogmaals haar stroom als groen verkopen.
Kennelijk is iedereen tevreden met dit systeem, ik hoor althans geen klachten van afnemers van groene stroom die heus wel weten dat er met deze groencertificaten wordt gewerkt om de in Nederland opgewekte stroom te groenwassen. Ook energiebedrijven en overheden vinden dit prachtig.
Tegelijkertijd loopt Nederland achter op de doelstellingen voor duurzame energie. Zoals gezegd wordt er bijvoorbeeld niet genoeg groene stroom opgewekt om iedere groene consument te voorzien. Hier is sprake van een merkwaardige tegenstelling; we wekken te weinig groene stroom op om de doelstellingen te halen maar we kunnen wel alle consumenten die dat willen van diezelfde groene stroom voorzien.
Het lijkt erop dat we dus twee verschillende definities van groene stroom c.q. duurzame energie hebben. Als we het niet zelf opwekken is het blijkbaar voor klimaatdoeleinden niet groen maar als we een groencertificaat kopen kunnen we het wel als groen aan de consument verkopen. Uiterst merkwaardig en verwarrend met name voor de consument van groene stroom die toch echt denkt een bijdrage te leveren aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.
Als het systeem van groencertificaten binnen de Europese Unie gegarandeerde groene stroom oplevert wat belemmert ons als Nederland dan om in andere landen van de Unie projecten op te zetten die groene stroom opleveren? Een zonnepark bijvoorbeeld niet op groene weilanden maar in een Spaanse hoogvlakte; het rendement is vele malen groter en de maatschappelijke acceptatie gezien de daar overvloedig beschikbare ruimte ook.
Ik wil er dan ook voor pleiten om verder te kijken dan ons eigen land waar we het best kunnen investeren in klimaatmaatregelen. Je zoekt op deze manier als het ware de beste investering in het klimaat; je wilt daar je geld besteden waar dat het meeste resultaat oplevert. Het binnen de EU gangbare systeem van groencertificaten zou dan een garantie moeten zijn voor een duurzame opwekking. En een ruimere blik biedt economische kansen voor landen met meer duurzame bronnen van energie.
Ons eigen land is te klein en te vol om op eigen grondgebied alle afgesproken klimaatdoelstellingen te halen, politici waren dat blijkbaar vergeten. Kennelijk zijn er manieren om te vergroenen zonder dat de benodigde maatregelen in Nederland plaatsvinden. Laat dat een eye-opener zijn om opnieuw te kijken hoe wij klimaatverandering kunnen bestrijden. Lukt dat binnen de EU niet dan is het systeem van groencertificaten een wassen neus en lijken vele afnemers van groene stroom de afgelopen jaren flink gefopt.
Jos de Jong
